psychose & bipolaire stoornis

Zorgaanbod in ons Centrum:
 
Zorgeenheid Argo
Zorgeenheid Solutio
 

wat is een psychose?

De term "psychose" dekt vele ladingen: mensen kunnen te maken hebben met klachten op vlak van waarneming of inhoud van denken, en/of het formele denken, en/of psychomotore armoede of onrust.

Een persoon die een psychose doormaakt, kan vaak moeilijk een onderscheid maken tussen zaken die van buitenaf komen en zaken die zich in zijn innerlijke beleving afspelen. Hij of zij heeft soms bepaalde wanen of hallucinaties. Het kan ook zijn dat hij erg verward is in zijn denken en handelen.

Een psychose kan kortdurend en eenmalig zijn of regelmatig terugkeren. In beide gevallen is de ervaring erg schokkend en onrustwekkend. Waar vroeger nogal wat pessimisme was bij hulpverleners over het verloop van een psychose, komt nu het "herstel" meer op de voorgrond als toekomstperspectief.

Van wanen spreken we als iemand hardnekkige denkbeelden heeft die niet met de werkelijkheid overeenkomen. Meestal staat de persoon zelf centraal in deze waan. Enkele typische wanen zijn:

  • Achtervolgingswaan: mensen denken dat ze achtervolgd worden of het slachtoffer zijn van een complot.
  • Identiteitswaan of grootheidswaan: mensen denken bijvoorbeeld dat ze een afgezant van God zijn of de president van de Verenigde Staten.
  • Betrekkingswaan: mensen denken dat bepaalde gebeurtenissen, zoals berichten op de televisie of radio, speciaal voor hen bedoeld zijn.
  • Erotomane waan: mensen zijn ervan overtuigd dat een bepaalde persoon verliefd is op hen maar dat niet durft te uiten. Elk onschuldig signaal wordt geïnterpreteerd als een verborgen romantische boodschap. Dat is vaak het geval bij stalkers (van beroemde personen bijvoorbeeld).

Van hallucinaties spreken we als mensen zaken horen, zien, ruiken, voelen… die er niet zijn. De meest voorkomende hallucinatie is stemmen horen. Deze stemmen kunnen commentaar en advies geven en soms ook (gevaarlijke) opdrachten geven.

Het verwarde gedrag van mensen in een psychose uit zich in bijvoorbeeld te snel, te langzaam of chaotisch denken. De gedachten kunnen erg onsamenhangend zijn, zodat de omgeving er niets meer uit kan opmaken. In een aantal gevallen kunnen mensen met een psychose zich ook heel vreemd gaan bewegen, ze rennen bijvoorbeeld rond in kringetjes, of ze bewegen helemaal niet meer.

wat is een bipolaire stoornis?

De bipolaire stoornis of manisch-depressieve stoornis is een stemmingsstoornis waarbij periodes van depressie afwisselen met periodes waarin diezelfde persoon enorm veel energie heeft en euforisch is, de manische periode. Meestal komt deze manische periode net voor of net na een depressieve periode. Iemand met een manisch depressieve stoornis beleeft als het ware enorme pieken en dalen in zijn stemming. Tussenin kan hij gedurende een kortere of langere periode, tot wel tien jaar, een meer normale stemmig hebben. Net daardoor is de ziekte moeilijk te herkennen en ook erg onvoorspelbaar.

Eerst lijkt het aantrekkelijk om een manische periode te hebben, omdat je je euforisch voelt, heel veel energie hebt en weinig slaap nodig hebt. Toch kan zo’n periode veel schade aanrichten. Het is geestelijk en lichamelijk erg uitputtend. Daarnaast kunnen mensen in een manische periode té zelfzeker en impulsief worden. Ze doen bijvoorbeeld grote aankopen die ze niet kunnen betalen, sluiten overmoedige zakendeals af, enzovoort. Ze zijn overmatig ‘opgewonden’ en snel geprikkeld.

De manisch-depressieve stoornis komt voor bij ongeveer 1 procent van de bevolking (andere bronnen spreken van 5 tot 6 procent) en even vaak bij mannen als bij vrouwen. De ziekte begint bijna altijd tussen de leeftijd van 15 en 35 jaar en blijft het hele leven bestaan.

Varianten van de manisch-depressieve stoornis zijn de bipolaire II stoornis, waarbij de manische periodes minder extreem zijn en de cyclothyme stoornis. Ook mensen met deze stoornis hebben last van plotse en onvoorspelbare stemmingswisselingen, maar ze zijn minder extreem dan bij een manisch-depressieve stoornis. Toch is deze aandoening vervelend omdat wie eraan lijdt, moeilijk kan voorspellen of hij een ‘goede’ of een ‘slechte’ dag heeft.

 

Bron: Geestelijk Gezond Vlaanderen

 

Nieuws & Activiteiten